παιδια ρακοσυλλεκτες
τα παιδια και τα σκουπιδια
Η χωματερή της Πόλης της Γουατεμάλα, απ’ τις μεγαλύτερες της Λατινικής Αμερικής, είναι ακόμη ένα σημείο, όπου τα τραγικά παράδοξα της παιδικής εργασίας έχουν την τιμητική τους. Σ’ αυτόν το απέραντο σκουπιδότοπο, 3.600 φτωχοί άνθρωποι από τις γειτονικές παραγκοσυνοικίες της πόλης, «εργάζονται» ωςρακοσυλλέκτες προσπαθώντας να συγκεντρώσουν μέταλλα, πλαστικά και χαρτί για ανακύκλωση ή οτιδήποτε άλλο θα μπορούσε να τους αποδώσει μερικά κέρματα και βρίσκεται πεταμένο εκεί μέσα.
Το ένα τρίτο αυτών των ανθρώπων ήταν παιδιά! Είτε δουλεύοντας εκεί μαζί με τις μανάδες τους και τα αδέλφια τους είτε ορφανά παιδιά του δρόμου, που προσπαθούσαν να επιβιώσουν. Νήπια τεσσάρων και πέντε ετών δούλευαν σε τεράστιους σωρούς με σκουπίδια σε φρικτές συνθήκες υγιεινής. Τα ατυχήματα (συχνά θανατηφόρα) ήταν στην ημερήσια διάταξη καθώς είτε τα παιδιά-ρακοσυλλέκτες είτε τα μωρά που έφερναν οι μανάδες και τα εναπόθεταν μέσα σε χαρτόνια για να δουλέψουν οι ίδιες, καταπλακώνονταν από τα σκουπίδια που άδειαζαν τα φορτηγά ή παρασύρονταν από τα βαριά οχήματα! Σκηνές φρίκης και εξαθλίωσης για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια που όμως επέτρεπαν ένα καλό μεροκάματο, μερικές φορές ακόμα και 20$ την ημέρα (ποσό μεγάλο για τα δεδομένα της φτωχής χώρας) και καθιστούσαν την παιδική εργασία κύρια πηγή εισοδήματος για πολλές οικογένειες.
Το 2005, μετά από συμφωνία της Δημοτικής Αρχής της πόλης και της υπηρεσίας διεθνούς ανάπτυξης του Ιταλικού Υπουργείου Εξωτερικών, απαγορεύτηκε η είσοδος ανηλίκων στο χώρο της χωματερής ενώ και οι ενήλικες ρακοσυλλέκτες εισέρχονται με ειδική άδεια του Δήμου. Σε αντάλλαγμα, η Ιταλική κυβέρνηση έκτισε δίπλα στη χωματερή ένα σχολείο, όπου τα παιδιά που εργάζονταν εκεί φοιτούν με υποτροφία. Για πολλά από αυτά, το σχολείο έχει γίνει το καταφύγιο όπου και πάλι μπορούν να ανακτήσουν τον αυτοσεβασμό και κάποια ίχνη της χαμένης παιδικότητάς τους. Σε σύγκριση με τη χωματερή ή τους δρόμους της πόλης όπου οι δολοφονικές συμμορίες και τα ναρκωτικά έχουν κυριαρχήσει απόλυτα, το σχολείο μοιάζει με ανέλπιστο δώρο.
Για πολλά άλλα, όμως, ο αποκλεισμός από τη χωματερή σημαίνειπείνα και εξαναγκασμό σε άλλες δουλειές του δρόμου, εξίσου αναξιοπρεπείς αλλά περισσότερο επικίνδυνες, ίσως και παράνομες. Γι’ αυτό, παρά την απαγόρευση, δεκάδες παιδιά ρισκάρουν πηδώντας στις καρότσες των σκουπιδιάρικων για να μπουν παράνομα στη χωματερή και να συνεχίσουν να δουλεύουν στην μοναδική πηγή εισοδήματος που απομένει σε αυτά και στις οικογένειές τους.
Η ιστορία των παιδιών της χωματερής της Πόλης της Γουατεμάλα είναι ενδεικτική όχι μόνο για την ολοένα διευρυνόμενη αθλιότητα των παραγκουπόλεων του Τρίτου Κόσμου, την εποχή της παγκοσμιοποίησης, αλλά και για τα όρια ή ακόμη και τα αδιέξοδατης διεθνούς φιλανθρωπίας.
Το ένα τρίτο αυτών των ανθρώπων ήταν παιδιά! Είτε δουλεύοντας εκεί μαζί με τις μανάδες τους και τα αδέλφια τους είτε ορφανά παιδιά του δρόμου, που προσπαθούσαν να επιβιώσουν. Νήπια τεσσάρων και πέντε ετών δούλευαν σε τεράστιους σωρούς με σκουπίδια σε φρικτές συνθήκες υγιεινής. Τα ατυχήματα (συχνά θανατηφόρα) ήταν στην ημερήσια διάταξη καθώς είτε τα παιδιά-ρακοσυλλέκτες είτε τα μωρά που έφερναν οι μανάδες και τα εναπόθεταν μέσα σε χαρτόνια για να δουλέψουν οι ίδιες, καταπλακώνονταν από τα σκουπίδια που άδειαζαν τα φορτηγά ή παρασύρονταν από τα βαριά οχήματα! Σκηνές φρίκης και εξαθλίωσης για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια που όμως επέτρεπαν ένα καλό μεροκάματο, μερικές φορές ακόμα και 20$ την ημέρα (ποσό μεγάλο για τα δεδομένα της φτωχής χώρας) και καθιστούσαν την παιδική εργασία κύρια πηγή εισοδήματος για πολλές οικογένειες.
Το 2005, μετά από συμφωνία της Δημοτικής Αρχής της πόλης και της υπηρεσίας διεθνούς ανάπτυξης του Ιταλικού Υπουργείου Εξωτερικών, απαγορεύτηκε η είσοδος ανηλίκων στο χώρο της χωματερής ενώ και οι ενήλικες ρακοσυλλέκτες εισέρχονται με ειδική άδεια του Δήμου. Σε αντάλλαγμα, η Ιταλική κυβέρνηση έκτισε δίπλα στη χωματερή ένα σχολείο, όπου τα παιδιά που εργάζονταν εκεί φοιτούν με υποτροφία. Για πολλά από αυτά, το σχολείο έχει γίνει το καταφύγιο όπου και πάλι μπορούν να ανακτήσουν τον αυτοσεβασμό και κάποια ίχνη της χαμένης παιδικότητάς τους. Σε σύγκριση με τη χωματερή ή τους δρόμους της πόλης όπου οι δολοφονικές συμμορίες και τα ναρκωτικά έχουν κυριαρχήσει απόλυτα, το σχολείο μοιάζει με ανέλπιστο δώρο.
Για πολλά άλλα, όμως, ο αποκλεισμός από τη χωματερή σημαίνειπείνα και εξαναγκασμό σε άλλες δουλειές του δρόμου, εξίσου αναξιοπρεπείς αλλά περισσότερο επικίνδυνες, ίσως και παράνομες. Γι’ αυτό, παρά την απαγόρευση, δεκάδες παιδιά ρισκάρουν πηδώντας στις καρότσες των σκουπιδιάρικων για να μπουν παράνομα στη χωματερή και να συνεχίσουν να δουλεύουν στην μοναδική πηγή εισοδήματος που απομένει σε αυτά και στις οικογένειές τους.
Η ιστορία των παιδιών της χωματερής της Πόλης της Γουατεμάλα είναι ενδεικτική όχι μόνο για την ολοένα διευρυνόμενη αθλιότητα των παραγκουπόλεων του Τρίτου Κόσμου, την εποχή της παγκοσμιοποίησης, αλλά και για τα όρια ή ακόμη και τα αδιέξοδατης διεθνούς φιλανθρωπίας.
Η εκμετάλλευση των παιδιών
Η εκμετάλλευση των παιδιών είναι μια πραγματικότητα ακόμα και στις μέρες μας. Είναι μία πραγματική κοινωνική μάστιγα, ειδικά στις τριτοκοσμικές χώρες. Εκεί πολλά παιδιά δουλεύουν κάτω από άθλιες συνθήκες για ένα κομμάτι ψωμί ή για ελάχιστα χρήματα, διότι πρέπει να βοηθήσουν στη συντήρηση της πολύτεκνης συνήθως οικογένειάς τους. Αλλά ακόμη και στις αναπτυγμένες χώρες υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός παιδιών, που συχνά προέρχονται από υπανάπτυκτα κράτη, τα οποία είναι αντικείμενα εκμετάλλευσης. Είτε οι γονείς τους είτε άλλα τρίτα πρόσωπα τα στέλνουν να ζητιανεύουν στους δρόμους ή να πουλάνε χαρτομάντηλα και λουλούδια στα φανάρια. Έτσι στερούνται το δικαίωμά τους στη μάθηση.
Ο χειρότερος όμως τρόπος εκμετάλλευσης των παιδιών είναι η σεξουαλική κακοποίηση. Το φαινόμενο αυτό της παιδοφιλίας έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις τα τελευταία χρόνια. Μάλιστα, τα διάφορα οργανωμένα κυκλώματα παιδεραστίας έχουν αναπτυχθεί ιδιαίτερα. Είναι εξωφρενικό το ότι τα παιδιά γνώρισαν τη φρίκη και έχασαν την αγνότητα τους γιά να πλουτίσουν κάποιοι διεστραμμένοι. Τα παιδιά που βιώνουν αυτήν την εμπειρία αποκτούν μακροχρόνιο ψυχολογικό τραύμα.
Για όλα τα παραπάνω πολλοί άνθρωποι δεν θα γνωρίσουν ποτέ πώς είναι να είσαι χαρούμενος και ξέγνοιαστος στην παιδική ηλικία.
Ο χειρότερος όμως τρόπος εκμετάλλευσης των παιδιών είναι η σεξουαλική κακοποίηση. Το φαινόμενο αυτό της παιδοφιλίας έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις τα τελευταία χρόνια. Μάλιστα, τα διάφορα οργανωμένα κυκλώματα παιδεραστίας έχουν αναπτυχθεί ιδιαίτερα. Είναι εξωφρενικό το ότι τα παιδιά γνώρισαν τη φρίκη και έχασαν την αγνότητα τους γιά να πλουτίσουν κάποιοι διεστραμμένοι. Τα παιδιά που βιώνουν αυτήν την εμπειρία αποκτούν μακροχρόνιο ψυχολογικό τραύμα.
Για όλα τα παραπάνω πολλοί άνθρωποι δεν θα γνωρίσουν ποτέ πώς είναι να είσαι χαρούμενος και ξέγνοιαστος στην παιδική ηλικία.